انکودر آسانسور یکی از قطعات مهم موجود در آسانسور است که باعث افزایش ایمنی آسانسور و کنترل سرعت آن می‌شود. انکودر اطلاعاتی شامل شتاب، جابهجایی، تعیین زاویه چرخش و سرعت مناسب را به صورت رمز و کد ارسال می‌کند. اطلاعات ارسالی توسط انکودر منجر به جابهجایی موتور آسانسور، سرعت آسانسور و تضمین موقعیت یابی آن می‌شود. این قطعه از آسانسور دارای انواع مختلفی است و با توجه به نوع آسانسور و نیاز افراد انواع مختلفی از انکودر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انکودر آسانسور چیست؟
انکودر از لحاظ لغوی معانی گسترده و متنوعی دارد؛ اما اگر بخواهیم به زبان ساده انکودر را توصیف کنیم یک قطعه الکترومکانیکی است که در دستگاه‌ها و ماشین آلات متفاوتی از جمله آسانسور به کار برده می‌شود و هدف آن کنترل حرکت و فیدبک حرکت است. اطلاعاتی که توسط انکودر ارسال می‌شود به صورت رمز و کد است و با توجه به نیاز کاربر اطلاعات ارسال شده توسط پردازشگر خوانده و پردازش می‌شود. انکودر در آسانسور مانند کابین آسانسور از اهمیت بالایی برخوردار است و وجود هرگونه مشکل در این قطعه می‌تواند منجر به ایجاد مشکل در حرکت شود.
انکودر آسانسور معمولا به عنوان یک حسگر بر روی چرخ دنده، محور چرخ و موتور نصب می‌شود. این قطعه حرکت دورانی شفت موتور را لحظه به لحظه ثبت کرده و آن‌ها را به کدهای دیجیتال یا آنالوگی تبدیل می‌کند و سپس آن را برای درایو تابلو فرمان می‌فرستد. درایو تابلو فرمان با دریافت این اطلاعات می‌تواند بهترین منحنی حرکت را برای موتور آسانسور طراحی کرده و حرکتی نرم و بدون لغزش برای آسانسور ایجاد کند. اطلاعاتی که انکودر به درایو تابلو فرمان می‌فرستد شامل شتاب، جابجایی، تعیین زاویه چرخش و سرعت مناسب می‌شود.
کاربرد انکودر آسانسور
همان طور که گفته شد از انکودر برای داشتن یک حرکت نرم و بدون لغزش در آسانسور استفاده می‌شود. هدف اصلی صنعت آسانسور سازی این است که در هر شرایطی بار موجود در آسانسور در ایمنی کامل باشد و انکودر یکی از قطعات آسانسور است که این هدف را مهیا کرده است. در ادامه با وظایف دقیق و کاربرد انکودر آشنا خواهیم شد.
جابهجایی موتور آسانسور
آسانسورهایی که گیربکس ندارد از انکودرها برای مدیریت سرعت، موقعیت موتور و جابهجایی موتور استفاده می‌کنند. انکودر مطلق که یکی از انواع انکودرها است معمولا برای جابهجایی استفاده می‌شود؛ درحالی که انکودرهای افزایشی برای عملکرد آسانسور استفاده می‌شوند. اگر انکودرهای افزایشی در جابهجایی موتور استفاده شود باید حتما از کانال‌هایV, U وW استفاده شود.
کنترل سرعت آسانسور
مهم‌ترین نقش انکودرها در جلوگیری از سرعت گیری بیش از حد آسانسور است. برای جلوگیری و کنترل سرعت آسانسور از انکودر افزایشی استفاده می‌شود. انکودر افزایشی با فرستادن فیدبک به کنترل گر باعث می‌شود که کنترل گر زمان‌هایی را که سرعت آسانسور از حد مجاز خارج می‌شود را شناسایی کرده و سرعت را استاندارد کند.
تضمین موقعیت یابی صحیح
از انواع انکودرها برای تضمین توقت آسانسور استفاده می‌شود. برای اینکه آسانسور در موقعیت و طبقه صحیح توقف کند نیاز است که انکودر فیدبک حرکتی صحیح را به کنترل گر آسانسور ارسال کند؛ تا کنترل گر بتواند این اتفاق را عملی کند.
آشنایی با انواع انکودر آسانسور
انکودر را می‌توان از جهت‌های متفاوتی دسته بندی کرد که انکودرهای موجود در هر دسته بندی دارای وظیفه و کاربرد متفاوتی هستند. در حالت کلی انکودرهای را می‌توان در سه دسته انکودر نسبی، افزایشی و مطلق دسته بندی کرد. انکودر نوری رایج‌ترین انکودری است که مورد استفاده قرار می‌گیرد. بسته به نیاز افراد و نوع آسانسور از انکودرهای متفاوتی استفاده می‌شود. برای آشنایی با فلکه هرزگرد و انواع آن می‌توانید مقاله‌های موجود در وب سایت لوازم آسانسور را مطالعه کنید.
انکودر مطلق
انکودر مطلق یکی از انواع انکودر آسانسور است که موقعیت زاویه‌ای مطلق و واقعی را اندازه گیری می‌کند. این انکودر دارای یک صفحه شفاف، چند فرستنده و گیرنده است. گیرنده‌های موجود در این نوع انکودر به گونه‌ای عمل می‌کنند که در موقعیت‌های متفاوت عدد یک یا صفر را نشان می‌دهند و برای تعیین زاویه بین 0 تا 360 درجه مورد استفاده قرار می‌گیرند.
انکودرهای مطلق مشابه انکودرهای افزایشی هستند ولی تفاوت آن‌ها در نحوه عملکرد آن‌ها است. انکودرهای نوری مطلق از باندهای متعددی استفاده می‌کنند تا پترن منحصر به فردی را بر روی دیسک ایجاد کنند و با استفاده از آن موقعیت دقیق را شناسایی می‌کنند. مثلا اگر سیستم برق دچار مشکل شود و برق قطع شود انکودر مطلق می‌تواند موقعیت موتور را به صورت دقیق نمایش دهد؛ به همین دلیل استفاده از انکودر مطلق نسبت به انکودر افزایشی مزایای بیشتری دارد.
انکودر افزایشی
انکودر افزایشی نوع دیگری از انکودر آسانسور است و زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که می‌خواهیم تعداد دور را در واحدی از زمان اندازه گیری کنیم. این انکودر حرکت زاویه‌ای یا موقعیت شافت را به صورت یک کد آنالوگ یا دیجیتال درآورده و با استفاده از آن موقعیت یا حرکت را تشخیص می‌دهد. این نوع از انکودرها فیدبک سرعت و فیدبک فاصله را بسیار عالی ارسال می‌کنند و به دلیل کم بودن سنسورهای موجود در آن قیمت پایینی نیز دارد. انکودر افزایشی یکی از رایج‌ترین انکودرهای گردان است که فقط می‌تواند اطلاعات تغییر را ارائه دهد و اگر بخواهید حرکت را حساب کنید به یک دستگاه مرجع نیاز دارید.
اجزای تشکیل دهنده انکودر آسانسور
- شفت انکودر
- گیرنده نوری
- فرستنده نوری
- خروجی الکتریکی
- صفحه مدور شیشه ای
- مدار واسطه جهت تبدبل سیگنال های گیرنده نوری به سطح ولتاژ استاندارد صنعتی
در این مقاله با انکودر که یکی از قطعات مهم و اساسی موجود در آسانسور است آشنا شدیم. انکودر همان طور که اشاره شد انواع مختلفی دارد که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای متفاوتی دارند و با توجه به نوع آسانسور مورد استفاده قرار می‌گیرند. وب سایت لوازم آسانسور بهترین اطلاعات آموزشی را در اختیار افرادی که در حوزه آسانسور هستند قرار می‌دهد و تلاش می‌کند با بالا بردن اطلاعات شما منجر به ایجاد ایمنی و کیفیت بیشتر در آسانسور شوند.
