ضربه گیر یا بافر یکی از قطعات ایمنی به کار رفته در آسانسور است که در زمان سقوط آسانسور فعال می‌شود و جان مسافرین را نجات می‌دهد. این قطعه در زمانی که هیچ کدام از قطعات ایمنی آسانسور فعالیت ندارند نیز فعال است و از بروز هرگونه خطر غیر منتظره از سوی آسانسور جلوگیری میکند. در این مقاله قصد داریم به ضرورت استفاده از بافر آسانسور و انواع آن بپردازیم.
آشنایی با بافر آسانسور
در میان لیست کامل قطعات آسانسور، ضربه گیر با بافر آسانسور یکی از اجزای مهم موجود در سیستم ایمنی آسانسور است. این قطعه در قسمت انتهای چاه آسانسور در مرکز ثقل و پایین کابین آسانسور و وزنه تعادل تعبیه می‌شود. بافر آسانسور در شرایطی که تمام اجزای ایمنی آسانسور از کار بیافتند شروع به کار میکند و با ذخیره کردن انرژی در خود از بالا رفتن شدت وقوع حادثه جلوگیری میکند. ضربه گیر آسانسور انواع مختلفی دارد که شامل فنری، پلاستیکی و هیدرولیکی می‌شود و همه‌ی این ضربه گیرها باید قابلیت جمع شدن داشته باشند تا بتوانند انرژی را در خود ذخیره کنند.
ضرورت وجود ضربه گیر آسانسور
ضربه گیر آسانسور قطعه به ظاهر کوچکی است که نقش بزرگی در جلوگیری از بروز حوادث دارد. بافر آسانسور یا ضربه گیر که در پایه چاه آسانسور نصب می‌شوند؛ آخرین عضو سیستم ایمنی آسانسور است که در زمان بروز حوادث آسانسور فعال می‌شود. این قطعه در زمانی که سرعت آسانسور بیش از حد باشد و یا در زمانی که آسانسور در حال سقوط است فعال شده و در صورتی که هیچ کدام از قطعات ایمنی آسانسور کار نکند، جان مسافرین آسانسور را نجات می‌دهد و از وارد شدن ضربه بسیار شدید به آسانسور جلوگیری میکند.
انواع بافر آسانسور
در صنعت آسانسور انواع قطعات دارای مدل‌های مختلفی هستند که افراد متناسب با نیاز خود می‌توانند از انواع مدل‌های مختلف یک قطعه بهره ببرند. البته که کیفیت و اصل بودن آن از اهمیت بالایی برخوردار است. در تولید بافر نیز انواع مختلفی وجود دارد، که در دو نوع جذب کننده و مستهلک کننده انرژی هستند. هر یک از این بفرها دارای ویژگی‌های مختلفی بوده و متناسب با نوع کاربری آسانسورها مورد استفاده قرار می‌گیرند. ضربه گیر آسانسور دارای دسته‌های مختلفی است و بافر می‌تواند از جنس هیدرولیکی، فنری و پلاستیکی باشد. بافرها در برابر حوادث آسانسور بسیار مقاوم هستند و از مسافرین آسانسور محاظت می‌کنند.
بافر جذب کننده انرژی
ضربه گیر جذب کننده انرژی یا AT که از جنس پلاستیک فشرده است قابلیت جذب بالای انرژی را دارد. این ضربه گیر برای آسانسور با حرکت برگشتی تا سرعت یک متر بر ثانیه و برای بافرهای بدون حرکت برگشتی تا 1/6 متر بر ثانیه استفاده می‌شود. بافر جذب کننده انرژی به دو صورت فنری و پلی اورتال وجود دارد.
بافر فنری
این نوع ضربه گیر از قدیمی‌ترین انواع ضربه گیر است از یک فنر که دور یک مقطع دایره‌ای پیچیده شده تشکیل می‌شود و استفاده از آن در آسانسورهای امروزی رایج نمی‌باشد.
بافر پلی اورتال
این نوع بافر برای آسانسورهایی که دارای سرعت پایین هستند استفاده می‌شود. به طور کلی ترکیب پلی یول و ایزوسیانات پلی اورتال را به وجود می‌آورد. این بافر شامل زنجیره‌های مولکولی آلی است که از طریق ساختار شیمایی آن به هم می‌پیوندند. این بافرها کارایی خوبی در سرعت‌های بالا از خود نشان نمی‌دهند.
بافر مستهلک کننده انرژی
این بافر برای آسانسورهایی که سرعت بیش از یک متر بر ثانیه دارند استفاده می‌شود. این نوع ضربه گیر با دستور به تابلو فرمان آسانسور می‌تواند مقدار سرعت آسانسور را کاهش دهد. این نئع ضربه گیر هیچ فشاری به کابین آسانسور وارد نمی‌کند. بافر مستهلک کننده انرژی از نوع هیدرولیکی می‌باشد و عملیات ترمز در آن‌ها به وسیله سیالات صورت می‌گیرد.
تفاوت ضربه گیر فنری و ضربه گیر هیدرولیک در چیست؟
اگرچه هردو ضربه گیر در جهت جلوگیری از وارد شدن ضربه شدید به کابین عمل می‌کنند؛ ضربه گیرهای فنری انرژی و نیروی کابین را به کابین برمی‌گردانند اما بافر هیدرولیکی نیروی وارده توسط کابین را به وسیله روغن جذب کرده و باعث منقبض شدن روغن می‌شود.
محل نصب بافر آسانسور
یکی از مهمترین قطعات آسانسور بافر ایت که در زمان وقوع حادثه می‌تواند احتمال آسیب دیدگی افراد را کاهش دهد. علاوه بر بافر آسانسور پارشوت، سیم بکسل‌ها سایر قطعات برقی و مکانیکی آسانسور نیز در امنیت آسانسور نقش دارند. بافر آسانسور بر روی سکویی بتنی در چاهک آسانسور در مرکز ثقل کابین و وزنه تعادل نصب می‌شود که به آن سکوی کف چاه گفته می‌شود.
9 نکته کلیدی در مورد نصب بافر آسانسور
- ضربه گیر باید در پایین‌ترین حد حرکت میان کابین و وزنه تعادل نصب شود.
- بافر هیدرولیک برای بیشتر سرعت‌ها مفید است اما برای سرعت‌های 1/6 به بالا مناسب‌تر می‌باشد.
- اگر ضربه گیرها به همراه کابین در حرکت هستند، باید یک پایه ستون به ارتفاع نیم متر در آخر مسیر حرکت وجود داشته باشد.
- در کنار فنر باید یک کتابچه راهتما وجود داشته باشد تا در زمان مواجه با مشکل از آن کمک گرفته شود.
- بررسی مداوم بافر آسانسور در زمان سرویس کردن آسانسور به دلیل پیشگیری از اتفاقات ناگوار اهمیت ویژه‌ای دارد.
- ضربه گیر آسانسور باید هر 6 ماه یک بار و یا بیشتر مورد بررسی قرار بگیرد.
- اگر بافر به طور ایمن نصب شده باشد فضایی در ابعاد 70 در 50 در 100 ایجاد شود تا یک نفر بتواند در زمان سقوط کابین در آنجا پناه بگیرد.
- برای نصب ضربه گیرها می‌توان به جای استفاده از قسمت انتهایی چاه و سکوی بتنی، از سکوی پرتابل نیز استفاده کرد. این نوع سکو که به سکوی ضربه گیر پرتابل مشهور است، با توجه به پلیت چهار سوراخی که در زیر آن تعبیه شده، مناسب برای نصب با استفاده از رولبولت می‌باشد.
- سکوهای ضربه گیر اکثرا بتونی هستند و در صورت اجرای صحیح و مطابق استاندارد از مقاومت و ایستایی لازم برخوردار خواهند بود.
جمع بندی
همانطور که گفته شد بافر آسانسور یک قطعه بسیار مهم در تامین ایمنی آسانسور در مواقع ضروری است و هر آسانسوری علاوه بر سیستم پاراشوت باید به ضربه گیر نیز مجهز شود. در سایت لوازم آسانسور شما می‌توانید اطلاعات مفیدی درمورد انواع آسانسور، نحوه نصب آسانسور و انواع قطعات آسانسور کسب کنید.
