مراحل آموزش نصب آسانسور باید توسط نصاب باتجربه به دقت انجام شود. یادگیری مراحل اجرای آسانسور در گرو انجام آن به صورت عملی است؛ اما قبل از آن میتوان با روند اجرا به صورت تئوری نیز آشنا شد. باید به این نکته توجه شود که انواع آسانسور ممکن است از نظر نحوه نصب، با یکدیگر متفاوت باشند؛ بنابراین برای نصب هر یک باید به یک سری نکات ویژه و تخصصی دقت شود. به دلیل اینکه آسانسور در فضای مسکونی بیشترین کاربرد را دارد، بهتر است در ابتدا با فرآیند نصب و راه‌اندازی آسانسور در این کاربری آشنا شویم.
ممکن است تصور کنید که آموزش نصب آسانسور خانگی و صنعتی با یکدیگر متفاوت است؛ اما در عمل تفاوت چندانی برای نصب این دو وجود ندارد و تنها در برخی از مراحل با یکدیگر مشابه نیستند. همچنین انواع اسانسور هیدرولیکی و کششی طریقه نصب مشابه‌ای دارند. ممکن است برخی از قطعات و نحوه عملکرد این دو متفاوت باشد؛ اما عملا در هنگام نصب آسانسور، مراحل یکسانی باید انجام شود.
آموزش نصب آسانسور از صفر تا صد
همانطور که می‌دانید در هر واحد مسکونی، تجاری و اداری فضای متفاوتی برای نصب آسانسور در نظر گرفته میشود؛ بنابراین باید قبل از هر چیز، طرح و نقشه آسانسور بر اساس ابعاد آن انجام شود. آموزش نصب اسانسور نیز بر همین اساس انجام میشود. اجرای چاه، آهن‌کشی، تامین قطعات، نصب و راه‌اندازی و تحویل نهایی از مراحل اجرای اسانسور هستند که در ادامه به صورت مفصل شرح داده‌خواهندشد.
1- مکان‌یابی آسانسور برای تهیه نقشه
برای تهیه نقشه و طراحی آسانسور باید نسبت به مکان‌یابی آن در بخش مناسب پلان ساختمان، اقدام شود. پروژه نصب و راه‌اندازی این سیستم توسط یک تیم حرفه‌ای با حضور مهندس آسانسور، معمار، مهندس برق، برقکار و نصاب اجرا میشود. توجه به استانداردهای جهانی در مراحل نصب آسانسور بسیار مهم است. باید کلیه مهندسین از طریق مشورت با یکدیگر، بهترین مکان را برای نصب انتخاب کنند.
معمولا برای جانمایی آسانسور از فضاهایی که به پلکان و ورودی دسترسی دارند، استفاده میشود. ممکن است با توجه به نقشه، آسانسور به صورت تک درب یا دو درب طراحی شود. این کار وقتی انجام میشود که طبقات در یک تراز یکسان نباشند. به همین دلیل در این حالت، آسانسور باید در مکانی مانند دو گوشه راهرو قرار بگیرد. گاهی ممکن است برای ایجاد چاه آسانسور، بخشی از فضای واحد مسکونی اشغال شود. این موضوع اغلب برای واحدهای با متراژ کم، مشکل‌آفرین است.
2- کفسازی چاله آسانسور
یکی از مراحل آموزش نصب آسانسور کفسازی مربوط به چاه آسانسور است. ارتفاع آن باید تا سطح بالایی کفسازی انجام شود و این ارتفاع اغلب تا 1.90 متر است؛ البته تعیین ارتفاع در آسانسورهای مختلف، متفاوت است. در نتیجه نوع آسانسور و وزن آن می‌تواند تعیین‌کننده ارتفاع چاه تا کف باشد. همانطور که می‌دانید به منظور ایجاد ایمنی بیشتر و جلوگیری از سقوط آسانسور، قطعاتی مانند بافر و گاورنر در این بخش تعبیه می‌شوند. به همین دلیل باید دارای ارتفاع قابل‌قبول و مناسبی باشد.
معمولا از یک مکعب با ابعاد 100*50*60 برای ایجاد چاله استفاده میشود. این ابعاد حداقل اندازه مورد نیاز برای ایجاد ایمنی در اسانسور هستند. به این فضا، جان پناه آسانسور گفته‌می‌شود و در هنگام تعمیرات برای جلوگیری از ایجاد آسیب به سرویسکار مورد استفاده قرار می‌‌گیرد. توجه به ابعاد استاندارد، برای کفسازی چاله آسانسور از اهمیت زیادی برخوردار است و ایمنی این سیستم را تامین می‌کند. در صورت عدم جانمایی این بخش، سرویسکار در هنگام ورود به چاله به منظور حفاظت از خود باید از سکوی پرتابل فلزی استفاده کند؛ اما این نوع آسانسور بسیار خطرناک است و ممکن است موجب آسیب‌ها و بروز حوادث شود؛ بنابراین باید در هنگام مراحل اجرای آسانسور، به طراحی مناسب چاله و جان‌پناه دقت شود.
3- نصب ریل آسانسور از طریق آهن‌کشی
نصب ریل یکی از مراحل نصب آسانسور است که باید با دقت بسیار زیادی انجام شود؛ زیرا نصب درست و اصولی ریل، موجب جلوگیری از ایجاد تکانه و لرزش در آسانسور میشود. به منظور تثبیت ریل، باید نصاب آسانسور تجربه کافی در این زمینه را داشته‌باشد. مطمئنا تمامی مراحل اجرای آسانسور باید با دقت فراوان انجام شوند؛ اما نصب بعضی از قطعات و لوازم آسانسور، باید با وسواس بیشتری انجام شود. مرحله نصب ریل آسانسور را که برخی از افراد به آن مرحله آهن‌کشی آسانسور می‌گویند، برای ایمنی بهتر باید توسط نصاب باتجربه انجام شود.
به منظور ایجاد آهن‌کشی دقیق و استاندارد، نیاز به نقشه‌های از پیش‌تعیین شده‌است. این نقشه‌ها از طریق نرم‌افزارهای تخصصی تهیه و اجرا می‌شوند. مراحل بعدی اجرای ریل مانند شاقول‌ریزی، کلاف‌بندی و … نیز باید بر اساس استانداردها انجام شوند. به نصب ریل، علاوه بر آهن‌کشی، ستون‌کشی و ریل‌کشی نیز گفته‌می‌شود. آسانسورها به دلیل تفاوت در ابعاد و متریال به کاررفته، از نظر وزن با یکدیگر متفاوت هستند. میزان تحمل وزن در هر آسانسور نیز بر همین اساس مشابه نیست. این مقدار با استفاده از نرم‌افزار تخصصی محاسبه و تعیین میشود. در مراحل نصب آسانسور از تعداد ستون‌های مشخصی برای اجرا استفاده میشود.
4- نصب و اجرای درب آسانسور در طبقات مختلف
به منظور نصب درب در مراحل نصب آسانسور، در مرحله آهن‌کشی باید فضای مناسب ایجاد شود. با استفاده از نرم‌افزار فضای مورد نیاز برای اجرای درب اسانسور باید با دقت محاسبه شود. اغلب دو نوع درب برای این سیستم کاربرد دارند.
- درب آسانسور برای کابین: برای ورود و خروج از کابین نیاز به درب‌های اتوماتیک است. در هنگام حرکت کابین، درب آن نیز حرکت می‌کند.
- درب آسانسور برای طبقات: درب طبقات در آسانسور به صورت ثابت هستند و در طبقه به صورت جداگانه نصب می‌شوند.
به طور کلی در مراحل آموزش نصب آسانسور، نصب درب نیز تاثیری زیادی روی ایمنی این سیستم دارد. به همین جهت باید از انواع مختلف درب در آسانسور استفاده شود که دارای استاندارد لازم باشند. درب‌های مورد استفاده در انواع اسانسور، شامل درب اتوماتیک و درب نیمه‌اتوماتیک هستند که به صورت لولایی باز و بسته می‌شوند. در هنگام نصب باید به میزان تراز بودن آن توجه شود. اغلب ایجاد تزار مناسب برای نصب در از طریق شاقول‌کاری انجام میشود. در هنگام شاقول‌کاری و نصب قطعاتی مانند براکت باید قطعات با دقت نصب شوند. در صورت عدم اجرای صحیح نصب درب‌ها، بعد از مدتی به سختی باز خواهند شد و به اصطلاح لش می‌اندازند! معمولا با توجه به سلیقه مشتری از درب با طرح و رنگ متنوع استفاده میشود. نصب درب یکی از مراحل نصب آسانسور است که باید به درستی و با دقت انجام شود تا از بروز مشکلات بعدی پیشگیری شود.
5- آموزش نصب آسانسور به صورت مکانیکال
نصب مکانیکال یا مکانیکی یکی از مراحل نصب آسانسور است. همانطور که می‌دانید این سیستم دارای قطعات الکتریکی و قطعات مکانیکی آسانسور است. در نتیجه برای نصب قطعات مکانیکی مانند موتور باید مراحل مختلفی انجام شود. اجزایی مانند موتور، کابین، فلکه هزرگرد، بافر و گاورنر همگی از قطعات مکانیکال هستند. استفاده از قطعات باکیفیت و مرغوب می‌تواند موجب ایجاد ایمنی بیشتر در هنگام اجرای مراحل نصب شود. در ادامه مراحل نصب مهمترین قطعات مکانیکی آسانسور را شرح خواهیم داد.
نصب شاسی موتور
در خصوص اهمیت شاسی موتور باید گفت که تمامی قطعات مکانیکی آسانسور به شاسی موتور وصل می‌شوند. از جمله موتور و فلکه هرزگرد که روی این قطعه سوار می‌شوند.از این رو نصب و جوشکاری این قطه باید به صورت دقیق و اصولی انجام شود. به طور دقیق‌تر میتوان گفت که کل وزن سیستم مکانیکی آسانسور از جمله کابین آسانسور و سیم بکسل‌ها و دیگر قطعات وابسته روی آن سوار می‌شوند. شاسی موتور آسانسور یک سازه فلزی است که علاوه بر ایجاد ثبات و استحکام بایستی از وارد شدن حرکات اضافی عمودی و افقی به کابین آسانسور جلوگیری کند. لذا حتما باید در ساخت آن از مواد اولیه باکیفیت استفاده کرد. ورقه‌های آهن ضخیم، نبشی یا قوطی صنعتی، تیرآهن‌های صنعتی بال باریک و بال پهن یا ناودانی‌های صنعتی از جمله مواد اولیه‌ای هستند که در ساخت شاسی موتور کاربرد دارند.
نصب موتور آسانسور
به عنوان یکی از قطعات مکانیکی آسانسور می‌توانیم از موتور آسانسور یاد کنیم. حرکت کابین به سمت بالا و پایین وابسته به این قطعه است. در نتیجه در مراحل نصب آسانسور باید به اهمیت این قطعه توجه شود. انواع موتور گیربکس‌دار و گیرلسی هر کدام برای انواع اسانسور کاربرد دارند. با توجه به کاربرد آسانسور از موتورهای متنوع برای آن استفاده میشود. موتور انرژی لازم برای حرکت آسانسور را فراهم می‌کند و یکی از قطعات مهم در مراحل اجرای آسانسور است.
نصب کابین آسانسور
به منظور جابه‌جایی و حمل بار و مسافر از کابین آسانسور استفاده میشود. در مراحل نصب آسانسور، باید به طراحی داخلی این قطعه مکانیکی دقت شود؛ زیرا باید متریال مورد استفاده برای نصب آن از نظر ظاهری، زیبا باشند. همچنین باید موجب تامین امنیت جان مسافران در زمان وقوع حوادث باشد. معمولا برای طراحی داخلی کابین از آینه، کفسازی مناسب، پارکت و … استفاده میشود. در هنگام حمل مسافر به دیوار، کف و سقف کابین ممکن است فشار کششی وارد شود. متریال این قطعه باید به گونه‌ای باشد که این کشش را تحمل کند. عدم پوسیدگی کابین در برابر شرایط محیطی، نشان‌دهنده مرغوب‌بودن جنس آن است.
نصب فلکه هرزگرد آسانسور
یکی دیگر از مهمترین قطعات در مراحل آموزش نصب آسانسور، فلکه هرزگرد است. در اجرای و راه‌اندازی این سیستم، فلکه به منظور انتقال قدرت و به وجود‌آوردن فاصله به کار می‌رود. توجه به کیفیت این قطعه تاثیر زیادی در عملکرد آسانسور دارد. در نتیجه باید به نکاتی مانند قطر، نوع موتور، شیار موتور و تعداد آن توجه داشته‌باشیم. در این صورت نصب و راه‌اندازی آسانسور به صورت ایمن‌تر انجام خواهدشد. قطعاتی مانند گارونر، پاراشوت، یوک کابین، سیم‌بکسل و قلاب آن، وزنه تعادل، شالتر، بافر و … نیز باید به ترتیب در حین مراحل اجرای آسانسور نصب شوند.
نصب گاورنر آسانسور
یکی از مهمترین مراحل آموزش نصب آسانسور، نصب گاورنر آسانسور است. نصب این قطعه برای حفظ امنیت در مواقعی که آسانسور دچار مشکل میشود، از جمله هنگام سقوط آسانسور ضروری است.
این قطعه یک نوع ترمز مکانیکی است که وظیفه آن جلوگیری از سقوط کابین و نجات جان مسافران هنگام بروز مشکلاتی از جمله سرعت بالا و سقوط آزاد است. زمانی که گاورنر وارد عمل میشود، پاراشوت یا همان ترمز اضطراری را فعال می‌کند و موجب میشود کابین توقف کند.
نصب پاراشوت آسانسور
همانطور که در بالا هم اشاره کردیم، گاورنر و پاراشوت با هم در ارتباط هستند. در مواقعی که برای آسانسور مشکلی به وجود آید، مثلا زمانی که سرعت آسانسور بالا است و یا دچار سقوط میشود، گاورنر به پاراشوت دستور توقف می‌دهد. در واقع پاراشوت همان ترمز اضطراری است که با گاورنر به صورت هم زمان وارد عمل می‌شوند. پاراشوت‌ها قابل دسته بندی در انواع غلتکی، تدریجی و لحظه‌ای هستند. انتخاب نوع پاراشوت بستگی به نوع آسانسور و سرعتی که برای آسانسور برنامه ریزی میشود، دارد.
6-برق کشی آسانسور و نصب الکتریکی
سیم کشی برق آسانسور، شامل اجرای سیم کشی زمین، سیم کشی موتورخانه آسانسور و سیم کشی جهت روشنایی آسانسور هستند. علاوه بر تمامی این موارد، سیم کشی تابلو فرمان آسانسور، سیم کشی شستی آسانسور و کابل کشی برای آسانسور جزو ضرورت‌ها هستند.
چنانچه این مراحل به درستی و یکی یکی اجرا نشوند و یا بر اساس استانداردهای مهم پیاده‌سازی نشوند، می‌توانند در آینده موجب مشکلات فنی بسیاری شوند. همچنین عدم نصب صحیح نهایتا منجر به صرف هزینه‌های گزافی برای تعمیر خواهد شد. سیم کشی برق آسانسور، یکی از مهمترین مراحل آموزش نصب آسانسور است که دقت و مهارت بالایی را می‌طلبد. سیم کشی شامل بخش‌های مختلفی است و از موتورخانه آسانسور تا چاهک آسانسور، نیاز به سیم کشی برق دقیق و استاندارد دارند. در سیم کشی برق آسانسور، باید اصول و قواعدی مشخص را رعایت کرد. کلیه سیم کشی‌ها بایستی حتما از روی نقشه انجام شوند. برای تامین و حفظ ایمنی آسانسور، لازم است تا از قطعات استانداردی استفاده شود که باکیفیت هستند.
نصب تابلو فرمان آسانسور
همانطور که می‌دانید، تابلو فرمان، برد مرکزی و اصلی کامپیوتر است. تمام ریزپردازنده‌ها روی این تابلو قرار می‌گیرند. در تعریف تابلو فرمان میتوان گفت این قطعه شامل مجموعه‌ای از قطعات الکتریکی و الکترونیکی است که با توجه به ورودی‌هایی که از کاربر و چاله آسانسور دریافت می‌کند، پردازش و تصمیم گیری‌های ایمن و منطقی را انجام می‌دهد. نهایتا خروجی‌های لازم را در اختیار سیستم قرار می‌گذارد تا فرمان داده شده از طرف کاربر انجام شود. برد اصلی ، درایو ، فیوزهای محافظتی ، کنتاکتور ها، رله و اتصالات بخش‌های اصلی تابلو فرمان آسانسور هستند.
ریزپردازنده‌های مختلفی که روی تابلو وجود دارد موقعیت کابین آسانسور را توسط سنسورها دریافت می‌کند و از این طریق به توقف یا حرکت آسانسور منجر میشود. از وظایف تابلو فرمان آسانسور میتوان به کنترل سرعت و حرکت موتور، کنترل سوییچ ها، کنترل درب کابین، کنترل ترمزها، پردازش و اجرای درخواست‌ها و فرمان‌ها از طبقات مختلف و داخل کابین و … اشاره کرد. با توجه به نوع موتور آسانسور میتوان تابلو فرمان تک سرعته و یا دو سرعته را انتخاب و نصب کرد.
لازم به ذکر است که انتخاب یک تابلو فرمان مناسب با توجه به سایر اجزای دیگر آسانسور و همچنین نوع کاربری آن آسانسور انجام میشود. از مهمترین عوامل انتخاب یک تابلو فرمان مناسب و متناسب با یک ساختمان ظرفیت کابین، تعداد توقف، توان و جریان موتور، نوع موتور و سایر خصوصیات آسانسور هستند.
نصب تابلو سه فاز
نصب تابلو سه فاز، از دیگر مراحل آموزش نصب آسانسور می‌باشد. این تابلو دارای سه فیوز برای ایمنی بخشیدن به سیم کشی آسانسور از نوسانات جریان برقی است. این تابلو به صورت یک جعبه است که ورودی برق آسانسور است. جریان ورودی برق قبل از اینکه به تابلو فرمان آسانسور برسد، توسط این تابلو کنترل میشود. هر تابلو دارای سه فیوز فشنگی 25 تا 35 آمپری است. با توجه به نوع آسانسور این فیوزها انتخاب می‌شوند. این فیوزها از عبور جریان بیش از حد مجاز به سیستم آسانسور جلوگیری می‌کنند. در واقع حکم محافظ قطعات الکترونیکی آسانسور را بر عهده دارد. کابل سه فاز که از کنتور ورودی ساختمان تا موتورخانه آسانسور کشیده شده است، وارد این تابلو فرمان آسانسور میشود.
با توجه به اینکه ساختار جعبه تابلو برق سه فاز آسانسور به گونه‌ای است که امکان انتقال ولتاژ بالا را دارد، می‌تواند موجب برق گرفتگی‌های شدیدی شود. به همین دلیل بدنه این تابلو را باید با رنگ اندود پوشاند. با توجه به اهمیت این قطعه مهم و کاربردی، لازم است حتما در سرویس‌های دوره‌ای توسط سرویسکار مجرب چک شود.
نصب تراول کابل
نوعی کابل تخت که وظیفه ارتباط بین تابلو فرمان آسانسور و کابین را بر عهده دارد. به طور دقیق‌تر میتوان این کابل را مجموعه سیم هایی معرفی کرد که ترمینال تابلو فرمان را به جعبه ریویزیون روی کابین مرتبط می‌کند. با توجه به اینکه تراول دائما با کابین آسانسور در حال حرکت است، لازم است به لحاظ کیفیت، جنس مرغوبی داشته باشد و البته انعطاف‌پذیر نیز باشد. داخل این کابل رشته‌ای از نخ نایلون بسیار مستحکم وجود دارد که باعث استحکام و همچنین بالا رفتن استقامت و طول عمر آن خواهد شد.
هنگام نصب تراول کابل، لازم است نصاب آن را با استفاده از یک بست محکم به قسمت زیر یوک کابین متصل کند و کابل با شاسی داخل کابین و جعبه کارکدک ارتباط داده شود. در آسانسورها معمولاً تراول کابل‌هایی به اندازه‌های 12، 18، 20 و 24 رشته‌ای استفاده می‌شوند.
نصب دیگر قطعات الکترونیکی آسانسور
بعد از نصب کامل قطعات مکانیکی، نوبت به نصب قطعات الکتریکی آسانسور می‌رسد. تابلو فرمان، تابلو سه فاز، تراول کابل، شستی، جعبه رویزیون و سنسور آهنربایی از قطعات الکترونیکی مورد نیاز برای مراحل نصب آسانسور هستند. بدیهی است که میزان مرغوب‌بودن جنس قطعات مکانیکی و الکتریکی تاثیر زیادی در ایمنی و کارایی اسانسور خواهدداشت. همچنین تجربه و مهارت تیم نصاب می‌تواند موجب افزایش کیفیت اجرای مراحل نصب شود.
سخن پایانی
در سایت لوازم آسانسور و در این مقاله مراحل نصب آسانسور به طور کامل شرح داده شد. برای نصب و راه‌اندازی اسانسور نیاز به اجرای مراحل ذکرشده به طور دقیق است. به هیچ عنوان نباید مراحل نصب آسانسور توسط افراد غیرحرفه‌ای انجام شود. زیرا که عدم اجرای درست و اصولی مراحل، ممکن است موجب عدم کارکرد درست آسانسور شود و منجر به آسیب و صدمه به مسافر و تعمیرکار شود. بهتر است با توجه به نظر نصاب از لوازم آسانسور مرغوب استفاده شود تا کیفیت خدمات ارائه‌شده بیشتر باشد و نیاز به تعمیر و تعویض قطعات نیز کمتر شود.
