فوبیای آسانسور که با نام کلاستروفوبیا (تنگنا هراسی) شناخته‌می‌شود، یک نوع ترس از محیط بسته به شمار می‌آید. در این حالت اگر فرد در یک محیط بسته مانند آسانسور قرار بگیرد، احساس خفگی می‌کند و دچار اضطراب خواهدشد. این ترس غیرمنطقی ممکن است، موجب وحشت فرد در محیط بسته شود. ترس از آسانسور در واقع همان فوبیایی است که منجر می‌شود که فرد در هنگام قرار گرفتن در کابین، به آن دچار شود. روانشناسان عقیده دارند که ترس این افراد باید به صورت ریشه‌ای درمان شود و در واقع فوبیا از محیط بسته نمود ظاهری این بیماری است.
کسانی که انزواطلب هستند ممکن است دچار این نوع فوبیا شوند. این افراد تمایلی به قرار گرفتن در مکان‌های شلوغ ندارد و از این فضاها دوری می‌کنند. درحقیقت این افراد با آسانسور مشکلی ندارند و در پی فرار از شلوغی هستند؛ اما در آسانسور امکان فرار از شلوغی وجود ندارد و ممکن است فرد دچار اضطراب شود؛ بنابراین تمامی ترس‌ها از آسانسور به کلاستروفوبیا برنمی‌گردند و باید ریشه‌یابی شوند. برخی از افراد ممکن است از ترس سقوط آسانسور، از آن استفاده نکنند و این مورد نیز یک فوبیا به شمار می‌آید.
انواع فوبیای آسانسور با دلایل مختلف
همانطور که گفته‌شد، ممکن است دلایل زیادی منجر به ترس از اسانسور شوند. قبل از درمان فوبیای آسانسور بهتر است به صورت جامع‌تری با انواع فوبیا آشنا شویم. در صورتی که فرد دچار یکی از این اختلالات باشد، امکان بروز ترس در هنگام استفاده از آسانسور برای وی وجود دارد. در این‌جا برخی از انواع اختلالاتی که منجر به ترس از آسانسور می‌شوند را، ذکر خواهیم کرد.
1-کلاستروفوبیا یا تنگناهراسی
یکی از انواع فوبیای آسانسور، کلاستروفوبیا (claustrophobia) است که می‌تواند موجب ترس از آسانسور شود. این اختلال باعث بروز اضطراب در فرد خواهدشد و با نام تنگناهراسی شناخته‌می‌شود. به این معنی که هنگامی که فرد در یک فضای بسته قرار می‌گیرد، وحشت می‌کند و این ترس می‌تواند با علائمی همراه باشد. به عنوان مثال فرد در این حالت احساس خفگی خواهدکرد. این افراد حتی ممکن است در هنگام بستن دکمه لباس نزدیک به گلو نیز، این احساس را داشته‌باشند! با درمان claustrophobia می‌توان بر این ترس غلبه کرد و ممکن است پزشک روش‌های درمانی مختلفی برای درمان آن در نظر بگیرد.
2- انزوا طلبی
حتما تا به حال کسانی را دیده‌اید که از اجتماع کناره‌گیری می‌کنند و در واقع انزوا طلب هستند. این افراد نیز ممکن است دچار فوبیای آسانسور شوند؛ زیرا در هنگام استفاده از آن امکان فرار از شلوغی وجود نخواهدداشت. در نتیجه فرد تصور می‌کند که در یک مکان به دام افتاده‌است. این افراد نیز اغلب از آسانسور استفاده‌نمی‌کنند و ترجیح می‌دهند پله‌ها را برای دسترسی به طبقات طی‌کنند! بدیهی است که این نوع اختلالات دارای درمان‌های متعددی هستند که توسط روانشناس انتخاب می‌شوند.
3- تجربه‌های گذشته
گاهی فوبیای آسانسور به دلیل تجارت و ترس‌های ما در گذشته است. ممکن است یک فرد در هنگام استفاده از آسانسور در آن گیر کرده‌باشد و یا در هنگام استفاده از آن، برق رفته‌باشد. در این صورت این شخص دیگر نمی‌خواهد تجربه تلخ گذشته تکرار شود و از سوار شدن به آسانسور امتناع می‌کند. گاهی نیز ترس از آسانسور به دلیل تجربه گذشته خود فرد نیست و ممکن است اطرافیان فرد دچار این مشکل شده‌باشند که این موضوع نیز می‌تواند منجر به بروز فوبیا در فرد شود.
حتما تا به حال فیلم ترسناک مشاهده‌کرده‌اید. در این فیلم‌ها اغلب آسانسور یک عنصر کاربردی برای القای ترس به مخاطب محسوب می‌شود؛ بنابراین ممکن است با مشاهده فیلم یا دوربین‌مخفی‌های فضای مجازی، دچار ترس از آسانسور شوید.
4- ترس از آسانسور به دلیل امکان سقوط آن
امروزه انواع آسانسور ایمن‌تر از گذشته هستند و اگر به صورت دوره‌ای توسط سرویس‌کار چک شوند، خطرناک نیستند؛ اما این پیش‌زمینه ذهنی در برخی از افراد وجود دارد که ممکن است هر لحظه کابین آسانسور به چاه سقوط کند! سقوط آسانسور امری قابل انکار نیست و گاهی ممکن است در اثر عدم چکاپ دوره‌ای یا استفاده از قطعات غیر اصل، اتفاق بیفتد؛ اما این سهل‌انگاری‌ها به ندرت اتفاق می‌افتند و نباید موجب فوبیای آسانسور در فرد شوند.
در حال حاضر تمهیدات مختلفی برای جلوگیری از سقوط آسانسور وجود دارد که در سیستم‌های امروزی به آن بسیار توجه می‌شود. آسانسورهای قدیمی به دلیل وجود نقص‌های مختلف، با خطر بیشتری مواجه بودند؛ اما در سیستم‌های امروزی از قطعات مکانیکی و الکتریکی باکیفیت استفاده می‌شود و کمتر شاهد بروز حادثه هستیم. به همین دلیل نباید این تصور را داشته‌باشید که هر لحظه امکان سقوط آسانسور وجود دارد.
آشنایی با روش کار آسانسور برای غلبه بر فوبیا
در صورتی که با روش کار آسانسور آشنا باشیم، می‌توانیم تا حدودی بر فوبیای آسانسور غلبه کنیم؛ زیرا بسیاری از ترس‌ها ناشی از عدم آگاهی از روند کار این سیستم است. به همین دلیل باید با تاریخچه آن آشنا شویم تا درک درستی از روند کار و پیشرفت‌های آن داشته‌باشیم. انواع اسانسور از زمانی که برای اولین بار مورد استفاده قرار گرفتند تا به امروز، دچار تغییرات بسیار زیادی شده‌اند. در ادامه با بیان تاریخچه آسانسور، روند پیشرفت این سیستم را ذکر خواهیم کرد.
تاریخچه پیشرفت آسانسور برای جلوگیری از سقوط
برای اولین بار در سال 1853 شخصی به نام الیجاه اوتیس توانست سیستم ترمز را برای آسانسور ابداع کند. این اختراع یک انقلاب در صنعت تولید انواع اسانسور محسوب می‌شد. هنگامی که طناب بالابر دچار مشکل می‌شد، ممکن بود که کابین آسانسور سقوط کند؛ اما با این اختراع و پیشرفت تکونولوژی، امنیت آسانسور بیشتر از قبل شد. با توجه به افزایش امنیت این سیستم، دیگر فوبیای آسانسور بی‌معنی است. در مدل‌های امروزی انواع کابل‌های مقاوم برای بالابردن کابین مورد استفاده قرار می‌گیرند. ایمنی این کابل‌ها در برابر طناب‌های مورد استفاده در گذشته، چندین برابر است و در واقع اصلا قابل مقایسه نیست.
برای آشنایی بیشتر با مقاومت کابل‌های آسانسور باید بدانید که این کابل‌ها می‌توانند یک ماشین پر از بار را نگه دارند! امروزه درب آسانسور بدون حضور کابین در طبقه باز نمی‌شود؛ بنابراین دیگر نباید نگران سقوط خود به چاه آسانسور باشیم. آسانسورهای مدرن با نام اتاق امن ارائه می‌شوند و دارای سیستم هشدار اضطراری هستند. در نتیجه با شناخت میزان امنیت آسانسور، ترس از آن مفهومی نخواهدداشت و در این سیستم دیگر مانند گذشته حوادثی مانند سقوط اسانسور اتفاق نمی‌افتند.
نکات ایمنی در هنگام کار با آسانسور
در صورتی که نکات ایمنی در هنگام کار با آسانسور را بدانیم، ممکن است کمتر دچار فوبیا شویم. برخی از اتفاقات در آسانسور ممکن است گریزناپذیر باشند. از این رو لیستی از نکات مهم ایمنی برای افراد استفاده‌کننده از طریق سازمان ایمنی آسانسور وضع شده‌است.
- کاربرد کلید مخصوص برای باز کردن درب آسانسور به جای هل‌دادن
- جلوگیری از گیر کردن لباس و کیف لای درب آسانسور در هنگام خروج
- عدم خروج از آسانسور در مواقع اضطراری
- استفاده از پله در صورت بروز آتش‌سوزی
علاوه بر موارد ذکر شده، باید به طور کلی در آسانسور موارد ایمنی را رعایت کنیم. عدم توجه به این موارد می‌تواند منجر به بروز حادثه شود؛ اما باید در نظر داشته‌باشید که این حوادث بسیار نادر هستند و در صورت رعایت نکات ذکر شده، امکان بروز حوادث بسیار کم است. کسانی که دچار فوبیای آسانسور هستند می‌توانند به این موارد توجه کنند و در هنگام استفاده از اسانسور آن‌ها را به کار بندند.
درمان فوبیای آسانسور
با توجه به انواع فوبیای آسانسور، درمان و راه‌حل‌های مختلفی برای آن‌ها وجود دارد. برای درمان بیشتر این ترس‌ها بهتر است به روانپزشک مراجعه کنید؛ اما گاهی ترس جزئی است و با مطالعه ساختار و روش کار آسانسور، برطرف خواهدشد. کلاستروفوبیا به عنوان یکی از عوامل اصلی ترس از آسانسور، باید به صورت جدی درمان شود. این اختلال می‌تواند منجر به بروز مشکلات متعددی در زندگی روزمره فرد شود. تصور کنید که برای یک کار مهم قصد رفتن به طبقات بالای یک برج را دارید. در صورتی که دچار اختلال تنگناهراسی باشید، نمی‌توانید از آسانسور استفاده کنید. به همین دلیل برای دسترسی به طبقات باید از پله استفاده‌کنید. رفتاردرمانی یا تجویز قرص از درمان‌های رایج برای این نوع اختلال هستند.
همانطور که گفته‌شد ممکن است فوبیای آسانسور ریشه در موارد دیگر نیز داشته‌باشد که باید بر اساس علت، بررسی و درمان شود. ترس از آسانسور در بین عموم افراد جامعه، مانند ترس از سوار شدن به هواپیما امری رایج است. این نوع اختلال اضطرابی باید هرچه سریع‌تر توسط روانپزشک درمان شود تا موجب بروز مشکلات برای فرد نشود.
سخن پایانی
امروزه انواع اسانسور با تکنولوژی روز دنیا ساخته‌می‌شوند و امکان بروز حوادث در آن‌ها کمتر است. به همین دلیل فوبیای آسانسور کاملا غیرمنطقی است؛ اما ممکن است فرد دچار اختلال اضطرابی باشد. به همین علت نمی‌توان فرد را توجیح کرد که آسانسور ایمن است. در حال حاضر در سراسر دنیا در آپارتمان‌ها و برج‌های مرتفع از این سیستم استفاده می‌شود. در صورتی که استفاده از آن خطرناک باشد، باید روزانه شاهد خبرهای ناگوار از حوادث پیش‌آمده باشیم. به همین دلیل قبل از هرچیز باید بدانیم که این نوع سیستم خطر چندانی ندارد و در صورت عدم رعایت نکات ایمنی، ممکن است حادثه رخ دهد.
استفاده از لوازم آسانسور با کیفیت بالا و چک کردن این سیستم به صورت دوره‌ای، می‌تواند از بروز حوادثی مانند سقوط آسانسور جلوگیری کند. در نتیجه کسانی که از فوبیای آسانسور رنج می‌برند می‌توانند مطمئن شوند که این سیستم خطر چندانی ندارد.
لوازم آسانسور یک وب سایت بزرگ محتوا محور در زمینه قطعات آسانسور، اطلاعات کامل در رابطه با محصولات و شیوه راه اندازی آسانسور به صورت آموزشی و تخصصی ارائه می‌دهد
