قطعات مکانیکی آسانسور مانند سایر قطعات برای نصب و راه اندازی آن ضروری است. قطعات مکانیکال از اجزای مهم و کلیدی این سیستم هستند و باید دارای کیفیت بالا باشند. بیش از نیمی از قیمت یک پکیج مورد نیاز برای آسانسور مربوط به لوازم مکانیکی است. موتور به عنوان قلب آسانسور، یک قطعه مکانیکال است که نیروی لازم برای حرکت کابین را فراهم می‌کند. از این رو این اجزا در راه‌اندازی و نصب آسانسور بسیار مهم هستند و باید به این نکته توجه شود که تمامی لوازم آسانسور باید دارای عملکرد مناسب باشند. تجهیزات برقی و مکانیکی باید به گونه‌ای نصب شوند که یک سیستم بی‌نقص ایجاد شود. در ادامه به توضیحی راجب مهم ترین قطعات مکانیکی اسانسور خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
لیست قطعات مکانیک و راه اندازی آسانسور
فروش قطعات آسانسور با توجه به نوع آن از طرق مختلف قابل انجام است. یکی از این روش‌ها خرید اینترنتی قطعات است. اجزای مکانیکال آسانسور که بخش اصلی از ساختار آن را تشکیل می‌دهند نیز به صورت آنلاین به فروش می‌رسند. این روش موجب صرفه‌جویی در وقت و برخی از هزینه‌های اضافی خواهدشد. از انواع قطعات مکانیکی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- موتور آسانسور
- گاورنر آسانسور
- فلکه هرزگرد
- سیم بکسل
- قلاب سربکسل
- کابین آسانسور
- کرپی
- وزنه بتنی گالوانیزه
- لاستیک زیر موتور و پیچ موتور
- گارد گاورنر
موتور آسانسور یکی از قطعات مکانیکی آسانسور
از مهم‌ترین قطعات مکانیکی آسانسور موتور است که وظیفه آن انتقال کابین است؛ اما در بعضی از آسانسورها موتور این وظیفه را ندارد. مثلا در آسانسور کششی نیروی مورد نیاز برای جابه‌جایی کابین از طریق موتور تامین نخواهدشد و کادر وزنه در این نوع آسانسور بخشی از نیروی مورد نیاز را تامین می‌کند. کشور ایتالیا یکی از قطب‌های تولید موتور آسانسور است و بهترین برندهای وارداتی از این کشور هستند؛ البته ایران نیز توانسته‌است برخی از قطعات مانند موتور را تحت نظارت تولید کند. به طور کلی دو نوع موتور اسانسور وجود دارد که تفاوت موتور گیرلس و گیربکس آسانسور در ادامه بیان می‌شود.
1-موتور آسانسور گیربکسی
موتور آسانسور گیربکسی تمامی نیروی مورد نیاز برای ایجاد حرکت در کابین را تامین می‌کند؛ البته سایر اجزای آسانسور نیز در تامین نیروی مورد نیاز تا حدی موثر هستند. مثلا فلکه گیربکس و ترمز الکتریکی از این دسته هستند. توان مکانیکی این موتور به منظور تامین نیروی لازم برای پایین و بالا رفتن آسانسور به کار می‌رود. تامین سریع انرژی و انتقال آن با بهترین کیفیت از وظایف آن است. موتورهای گیربکس‌دار خود دارای دو مدل هستند: موتور گیربکس‌دار تک سرعته و دو سرعته هر کدام کارایی مختلفی دارند. تفاوت این دو موتور در شیوه ایستادن، ترمز و راه‌اندازی موتور است. این قطعات مکانیکی آسانسور از اجزای مهم این سیستم هستند.
2- موتور آسانسور گیرلس
موتور بدون گیربکس با نام موتور گیرلس شناخته‌می‌شود. در هنگام اتصال موتور به روتور، نیروی آن به طور مستقیم به آن می‌رسد. در این نوع موتور دیگر یک واسط مانند گیربکس وجود ندارد و نیرو به طور مستقیم منتقل می‌شود. به همین منظور سرعت آسانسور بیشتر خواهدشد؛ بنابراین در آسانسورهایی که نیاز به سرعت بیشتری است، از موتور گیرلس استفاده می‌شود. حذف گیربکس در این قطعه مکانیکال موجب افزایش سرعت انتقال کابین شده‌است.
سیم بکسل
در آسانسورها یک قطعه مکانیکی به نام سیم بکسل وجود دارد که قطعه اغلب از فولاد یا کامپوزیت ساخته‌می‌شود. چندین رشته سیم دور یکدیگر پیچیده می‌شوند تا سیم‌بکسل ایجاد شود. گاهی تا 150 رشته سیم برای ایجاد یک سیم‌بکسل به کار گرفته می‌شوند. از ویژگی‌های این قطعه می‌توان به دوام و انعطاف آن اشاره کرد. همچنین دارای عمر طولانی است و درمواقعی کاربرد دارد که تعداد طبقات 5 عدد باشد. در این حالت که ارتفاع آسانسور نیز از 100 فوت بیشتر می‌شود، استفاده از سیم بکسل ضروری است.
قلاب سربکسل
یکی از قطعات مکانیکی آسانسور، قلاب سربکسل است و باید مقاومت بالایی داشته‌باشد. در آسانسور سیم بکسل روی این قلاب سوار می‌شود. معمولا در آسانسور کششی، حدود 10 عدد قلاب سربکسل نیاز است؛ البته با توجه به گنجایش آسانسور، دفعات توقف و … ممکن است این تعداد تغییر کند. سیم‌بکسل باید بتواند باری که روی طناب است را تحمل کند. به همین دلیل مقاومت و استحکام این قطعه بسیار مهم است و فشارهای زیاد دینامیکی روی آن موجب شده است که از فولاد یا چدن ساخته‌شود.
کرپی
یکی از قطعات مکانیکال آسانسور کرپی است که برای ایجاد استحکام بیشتر در حلقه سیم‌بکسل به کار می‌رود. حفظ نیروی کششی از دیگر مزایای استفاده از این قطعه مهم است. به طور کلی کرپی شامل سه بخش است که بخش اول آن U شکل می‌باشد و به صورت رزوه طراحی شده‌است. بخش بعدی کرپی، مانند زین اسب طراحی شده‌است و سومین بخش از این قطعه مکانیکی، قسمت مهرهدار می‌باشد. معمولا از متریالی مانند فولاد و چدن برای ساخت این قطعه استفاده می‌شود؛ زیرا که باید دارای مقاومت و استحکام بالایی باشد.
وزنه بتنی گالوانیزه
برای ایجاد تعادل در هنگام حرکت کابین نیاز به نصب وزنه است که می‌توان از متریال مختلف برای ساخت این قطعه استفاده کرد. وزنه بتنی مقاومت بسیار بالایی دارد و باید در ابعاد استاندارد ساخته‌شود. برخی دیگر از وزنه‌ها در آسانسور از جنس گالوانیزه هستند که جزو مقاوم‌ترین وزنه‌ها به شمار می‌آیند. در گذشته از وزنه پلاستیکی برای حفظ تعادل استفاده می‌شد؛ اما این قطعه باید استحکام بالایی داشته‌باشد و از این رو امروزه استفاده از متریال نامرغوب برای این کار ممنوع است.
لاستیک زیر موتور و پیچ موتور
قطعات مکانیکی آسانسور باید از مقاومت بالایی برخوردار باشند. یکی دیگر از این قطعات، لاستیک زیر موتور و پیچ موتور است. لاستیک تخت زیر موتور نرم است و موجب جلوگیری از ایجاد لرزش در آسانسور می‌شود. این قطعه کاربردی از ایجاد لرزش در موتور و سازه آسانسور جلوگیری می‌کند. جنس ملایم و لطیف آن، تکانه و لرزش را در این سیستم کم‌تر خواهد کرد. یکی دیگر از قطعات مکانیکال در این سیستم پیچ موتور است که اغلب از جنس فولاد می‌باشد. این پیچ معمولا به همراه واشر به فروش می‌رسد و روی پایه موتور نصب می‌شود. معمولا از 4 عدد پیچ برای بستن موتور آسانسور استفاده می‌شود.
گارد گاورنر
برای ایجاد ایمنی و حفظ امنیت در آسانسور نصب گارد گاورنر ضروری است. جلوگیری از سقوط آسانسور از دیگر ویژگی‌های نصب گارد گاورنر می‌باشد. به همین دلیل برای حفظ جان مسافرین، باید از این قطعه مکانیکی استفاده شود. در صورت عدم نصب آن، مجوز و پایان کار به نصب آسانسور تعلق نمی‌گیرد. همین امر نشان‌دهنده اهمیت نصب این قطعه در سیستم انتقال عمودی است. گارد گاورنر مانند یک ترمز مکانیکی عمل می‌کند و اگر سرعت حرکت کابین زیاد شود، از سقوط آن جلوگیری خواهد کرد. بنابراین جزو قطعات مکانیکی آسانسور است که نصب آن ضروری می‌باشد.
ریل آسانسور
ریل آسانسور (Rail) یکی از اجزای این سیستم است که در چاه نصب می‌شود. برای هدایت و حرکت آسانسور این قطعه نقش بسیار پررنگی دارد؛ بنابراین در صورتی که نصب آن دقیق نباشد، ایمنی آسانسور در خطر خواهدبود. برخی از اجزا مانند کابین و وزنه روی ریل‌ها حرکت خواهند کرد. به همین علت در سیستم تعلیق آسانسور نقش مهمی ایفا می‌کنند. کارکرد آسانسور در گروه نصب صحیح ریل است. در این راستا نوع برند این قطعه مکانیکی نیز موثر است و باید به آن توجه شود.
فلکه هرزگرد آسانسور
قطعات مکانیکی آسانسور مانند فلکه هرزگرد در مدل‌های کششی به کار می‌روند. در سیستم تعلیق آسانسور کششی، این قطعه نقش بسیار مهمی را بر عهده دارد. فلکه کششی به صورت قرقره‌ای طراحی شده‌است و در انتقال قدرت به سیم بکسل و موتور آسانسور تاثیرگذار است. حرکت کابین در گروه عملکرد درست و اصولی این قطعه است.
کابین آسانسور
کابین آسانسور از قطعات در معرض دید آسانسور می‌باشد. این قطعه مکانیکی ممکن است دارای ابعاد و اندازه مختلفی باشد. در بالابرهای خانگی و صنعتی ابعاد کابین متفاوت است. اغلب قطعاتی که در معرض دید هستند باید دارای ظاهر مناسب باشند؛ زیرا نقش مهمی در زیبایی آسانسور دارند. متنوع‌ترین بخش آسانسور همان کابین است که مسافران با آن به صورت مستقیم در ارتباط هستند و به همین دلیل برای طراحی آ از متریال مختلفی استفاده می‌شود. کابین می‌تواند از جنس MDF، فرمیکا، استیل و یا شیشه باشد. هر کدام از این متریال دارای ویژگی‌های مختلفی هستند و گاهی می‌توان برای این بخش از کف پارکت یا سنگ نیز استفاده کرد. در هر صورت دست طراح برای دیزاین این قطعه باز است و می‌تواند از متریال مختلف برای طراحی آن استفاده کند. یکی از قطعات مکانیکی آسانسور که تنوع بالایی دارد، کابین است.
یوک کابین آسانسور
یوک کابین یا همان چهارچوب، از قطعات مهم برای فیکس‌شدن کابین می‌باشد. این قطعه در بخش بالا و پایین آسانسور نصب می‌شود و وزن زیادی را تحمل خواهد کرد. به همین دلیل باید ساختار آن به گونه‌ای باشد که توانایی تحمل این وزن را داشته‌باشد. در هنگام تنظیمات این قطعه نباید هیچ انحرافی وجود داشته‌باشد. این موضوع زمانی دارای اهمیت است که نیاز به نصب کفش غلتکی باشد.
سایر اجزای مکانیکی آسانسور
درب اتوماتیک، گاورنر، سیم بکسل، وزنه تعادل و پاراشوت آسانسور از دیگر قطعات مکانیکی آسانسور هستند. این قطعات نیز هرکدام دارای عملکرد خاصی هستند. استفاده از قطعات مرغوب برای نصب اسانسور می‌تواند موجب کارایی بهتر این سیستم شود. بهتر است که اجزای مکانیکی را از مراکز معتبر خریداری کنید. نحوه نصب و قرارگیری این اجزا در آسانسور نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
سخن پایانی
در سایت آموزشی لوازم آسانسور به توضیحاتی در مورد قطعات مکانیکی آسانسور پرداخته شده است. به طور کلی قطعات مکانیکی آسانسور مانند سایر قطعات الکترونیکی، نقش مهمی در عملکرد آن ایفا می‌کنند. موتور در این میان یکی از مهم‌ترین اجزا محسوب می‌شود که کارایی اسانسور در گرو کیفیت آن است. لوازم آسانسور باید برای کارایی بهتر این سیستم از قطعات باکیفیت انتخاب شوند. علاوه بر این باید بین اجزای برقی و مکانیکی هماهنگی وجود داشته‌باشد. انواع آسانسورهای هیدرولیکی و کششی امروزه دارای قطعات متفاوتی هستند که هر کدام کارایی خاص خود را دارند.
